Άνω Μερά

Η Άνω Μερά βρίσκεται σχεδόν στην καρδιά του νησιού, σε απόσταση μόλις 8 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της Μυκόνου, τη Χώρα. Με πληθυσμό 1459 κατοίκων, η Άνω Μερά είναι το γραφικό χωριό που θα συναντήσει κανείς στο δρόμο του για τις βορειοανατολικές παραλίες. Ξεχωρίζει όχι μόνο για την κλασσική κυκλαδίτικη ομορφιά του, αλλά και για τα γραφικά σοκάκια και τις παραδοσιακές ταβέρνες του.

Στην Άνω Μερά βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα ολόκληρου του νησιού, το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανής, που χτίστηκε τον 15ο αιώνα. Η ολόλευκη μονή βρίσκεται ακριβώς μπροστά στην κεντρική πλατεία του χωριού. Γύρω από αυτή τη μονή έχει αναπτυχθεί ο σημερινός κυρίως οικισμός της Άνω Μεράς. Η πλατεία, η οποία πεζοδρομήθηκε το 2001, περιτριγυρίζεται από παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες, οι οποίες φημίζονται για τα εξαιρετικής ποιότητας μυκονιάτικα κρέατά τους στη σούβλα και στην ψησταριά. Εκτός όμως από τα μυκονιάτικα κρέατα, γνωστό είναι και το πικάντικο τυρί που συνοδεύει τους εκλεκτούς, ντόπιους μεζέδες. Στο χωριό, λοιπόν, συναντά κανείς το  εργαστήριο κοπανιστής, το οποίο κρύβει όλα τα μυστικά παρασκευής του πικάντικου τυριού.

Αν λοιπόν βρεθείτε στο χωριό αυτό μη διστάσετε να «χαθείτε» στα γραφικά σοκάκια του και μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε σπιτικές τοπικές συνταγές. Θα είναι σαν να έχετε επισκεφθεί για λίγο μια «άλλη» Μύκονο..!

Θαυματουργή εικόνα Παναγίας Τουρλιανής - Μοναστήρι Άνω Μεράς

Η τιμή στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι ξεχωριστή και βρίσκεται στο επίκεντρο της θρησκευτικότητας των ευσεβών Μυκονίων, όπως άλλωστε συμβαίνει και στα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων. Πολυάριθμοι είναι οι ναοί, οι οποίοι τιμούνται στο όνομα της Παναγίας και πολλά είναι τα τοπωνύμια, τα οποία φέρει η Υπέρμαχος Στρατηγός και προστάτιδα του έθνους μας σε ναούς, που είναι αφιερωμένοι στη χάρη Της στο γραφικό νησί της Μυκόνου.

Η ψυχή των ευσεβών Μυκονίων βρίσκεται στην Παναγία την Τουρλιανή, την προστάτιδα και έφορο αυτού του νησιού και στο ιστορικό μοναστήρι Της, το οποίο βρίσκεται στην Άνω Μερά και σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από τη Χώρα της Μυκόνου.

Αναρίθμητοι θρύλοι, παραδόσεις, θαύματα και ιστορίες συνδέουν το ιστορικό αυτό θεομητορικό προσκύνημα της Μυκόνου, στο οποίο οι κάτοικοι του νησιού προσέτρεχαν και προστρέχουν σε κάθε χαρά και λύπη. Και η Παναγία η Τουρλιανή πάντοτε έδινε και θα δίνει τη λύση και την παρηγοριά σε κάθε πονεμένη και ταλαιπωρημένη ψυχή. Είναι ενδεικτικό ότι τα καράβια του νησιού δεν έφευγαν ποτέ, εάν οι ναυτικοί δεν προσεύχονταν στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και δεν εναπόθεταν σ' Αυτή τις ελπίδες και τα όνειρά τους.

Το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανής, που αποτελεί το ευλαβικό καύχημα των Μυκονίων και την προστάτιδα του νησιού, ιδρύθηκε το 1542.

Η ονομασία «Τουρλιανή» οφείλεται σε δύο διαφορετικές εκδοχές. Σύμφωνα με τη μια εκδοχή η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία επιγράφεται στο ασημένιο πουκάμισό της «Η Εκατονταπυλιανή της Πάρου», βρέθηκε στη θαλάσσια περιοχή Τούρλος έξω από τη Χώρα της Μυκόνου. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή η ονομασία «Τουρλιανή» προήλθε από το όνομα μιας μοναχής, της Τούρλης, η οποία ασκήτευσε στην τοποθεσία όπου βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι. Κατά την εποχή αυτή άρχισαν να κτίζονται και τα πρώτα κελιά από δύο μοναχούς, που έφυγαν το 1537 από την Πάρο για να προστατευθούν από τους πειρατές και έφτασαν στη Μύκονο, αναζητώντας τόπο ήρεμο και ασφαλή μακριά από τη θάλασσα. Στον τόπο αυτό, όπου προϋπήρχε μικρός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, ιδρύθηκε το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανής, στο οποίο μεταφέρθηκε για λόγους ασφαλείας η θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, που βρέθηκε στα παράλια του νησιού και αποτελεί τον ανεκτίμητο πνευματικό θησαυρό των Μυκονίων.

Η ιστορική μονή της Παναγίας της Τουρλιανής πανηγυρίζει με κάθε εκκλησιαστική λαμπρότητα και με την αθρόα συμμετοχή των ευσεβών Μυκονίων στις 23 Αυγούστου, κατά την ημέρα δηλαδή της Αποδόσεως της εορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αλλά η παλαίφατη ιερά μονή συνδέεται από την εποχή της ιδρύσεώς της και με παμπάλαια λατρευτικά έθιμα και ωραιότατες παραδόσεις. Έτσι από το 1542 μέχρι και σήμερα συνεχίζεται το παραδοσιακό έθιμο της καθόδου της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Τουρλιανής το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής από το μοναστήρι στη Χώρα και της ανόδου Της από τη Χώρα στο μοναστήρι το Σάββατο του Λαζάρου.

Κατά την κάθοδο και άνοδο της εικόνας συμμετέχει αθρόα και με μεγάλη ευσέβεια όλος ο μυκονιάτικος λαός, διανύοντας με τα πόδια την απόσταση των 7 χιλιομέτρων από την Άνω Μερά, όπου βρίσκεται το μοναστήρι, στη Χώρα και αντίστροφα. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η θαυματουργή εικόνα παραμένει προς προσκύνηση σε έναν από τους τρεις ενοριακούς ναούς της Χώρας (Μεγάλη Παναγιά, Πανάχραντος, Αγία Κυριακή). Το παραδοσιακό αυτό έθιμο της παραμονής της εικόνας στη Χώρα έδινε την ευκαιρία σε όλους τους ναυτικούς του νησιού να προσκυνήσουν την ιερά και περίπυστη εικόνα της Θεομήτορος και να ζητήσουν τις πρεσβείες Της, προτού αναχωρήσουν για το ταξίδι τους.