Αξιοθέατα

+++Το Δημαρχείο είναι ένα κομψό, πρώιμου νεοκλασικού στυλ, διώροφο κτίριο του 1780 με κεραμοσκεπή που κατασκευάστηκε κατά την μετά τα Ορλωφικά περίοδο για να αποτελέσει την έδρα του Ρώσου Γενικού Πρόξενου του Αρχιπελάγους. Περιήλθε όμως μερικά χρόνια αργότερα στην δικαιοδοσία της Κοινότητας (του τοπικού οργάνου αυτοδιοίκησης του νησιού που λειτουργούσε πριν από την Επανάσταση), για να στεγάζει μέχρι σήμερα τα γραφεία του Δήμου Μυκόνου.

+++Δίπλα του, το λιτό και επιβλητικό κτίριο "του Μαύρου" υπήρξε το πρώτο δημόσιο σχολείο της Μυκόνου, που χτίστηκε επί Οθωνα (1859) σε σχέδια του Βαυαρού μηχανικού Βάιλερ, με ευδιάκριτα τα ρομαντικά στοιχεία.

+++Mεταξύ Κάστρου και Σκάρπας είναι η γραφική γειτονιά που με τα πολύχρωμα μπαλκόνια της και τα ξύλινα "μπουντιά" κρέμεται – θαρρείς – πάνω από την θάλασσα.

+++Μπορεί να απολαύσει κανείς από εδώ σίγουρα ένα από τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα της Ελλάδας.

+++Ίσως ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά στοιχεία της Μυκόνου είναι οι Μύλοι. Οι πλέον φωτογραφημένοι είναι οι μύλοι που βρίσκονται στα νότια της Χώρας, μεταξύ της γραφικής Αλευκάντρας και της συνοικίας του Νιοχωρίου και εντυπωσιάζουν κάθε επισκέπτη με τους ολόλευκους επιβλητικούς όγκους τους στη σειρά, προσανατολισμένοι στο πέλαγος.

+++Η ύπαρξη των ανεμόμυλων στη νησιωτική Ελλάδα χρονολογείται στις αρχές του 15^ου αιώνα. Αργότερα, κατά τα τέλη του 18^ου αιώνα έως τα μέσα του 19^ου αιώνα, είναι διαπιστωμένο ότι λειτουργούσαν στη Μύκονο 28 ανεμόμυλοι. Εκτός από τη Χώρα, ανεμόμυλοι λειτουργούσαν και στην Άνω Μερά. Γενικότερα, η υψηλή συχνότητα ανέμων στη Μύκονο ευνόησε κατά την περίοδο αυτή την επιχείρηση άλεσης αλλά και εμπορίας σιτηρών.

+++Η ιδιοκτησία των μύλων ήταν συνήθως συνεταιριστική. Οι ιδιοκτήτες τους ήταν εύποροι κτηματίες, έμποροι, ναυτικοί κ.λπ., δηλαδή ήταν άνθρωποι που κατείχαν ισχύ και εξουσία σε κάθε τοπική κοινωνία. Μύλοι ανήκαν επίσης και στα Μοναστήρια, όπως στην Παναγία Τουρλιανή, κυρίως ως αποτέλεσμα δωρεών. Προς το τέλος της λειτουργίας των μύλων, στα μέσα του 20^ου αιώνα, αρκετοί ιδιοκτήτες μύλων γίνονταν μυλωνάδες.

+++Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τη δημοτικότητα του ανεμόμυλου στις Κυκλάδες, γιατί οι Κυκλάδες είναι από τις πιο ανεμώδεις περιοχές της Μεσογείου και ιδιαίτερα η Μύκονος, όπου οι μέρες με απόλυτη άπνοια δεν υπερβαίνουν κατά μέσο όρο τις δέκα το χρόνο. Με τη βοήθεια του ανεμόμυλου, οι κάτοικοι κατάφεραν να εκμεταλλευτούν μια άφθονη πηγή ενέργειας, τον άνεμο, και να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους στις μικρές και απομακρυσμένες κοινότητες που ζούσαν. Επιπρόσθετα, κατά την περίοδο εκείνη, το αλεύρι ήταν το βασικότερο συστατικό της διατροφής τους, με αποτέλεσμα ο μύλος να διευκολύνει την διαδικασία αλέσματος των σιτηρών.

+++Σήμερα, διατηρούνται οι επτά από τους δέκα (στο σύνολο του νησιού ξεπερνούσαν άλλοτε τους είκοσι), που υπήρχαν ως τις αρχές του 20ου αιώνα και άλεθαν με την αστείρευτη δύναμη του βοριά τα ντόπια σιτηρά. Οι μύλοι της Μυκόνου στην οικονομική ευρωστία του νησιού που, ως αναγκαίος σταθμός για τα διερχόμενα από το Αιγαίο πλοία, τα προμήθευε με παξιμάδι. Ενας τέτοιος μνημειακός φούρνος που λειτουργεί πάντοτε με ξύλα, είναι ο γνωστός ‘’ Φούρνος του Γιώρα’’ στο Νιοχώρι.

+++Ο μύλος αυτός χτίστηκε πιθανότατα τον 16^ο αιώνα και αποτελεί έναν από τους γνωστούς «Απάνω Μύλους». Ανήκε κάποτε στην οικογένεια Μπόνη, όνομα με ρίζες κριτικές και ιταλικές.

+++Ο Μυκονιάτης ανεμόμυλος είναι μια λιθόχτιστη τριώροφη και κυλινδρική κατασκευή. Tο υπερυψωμένο ισόγειο χρησιμοποιείται για τη συγκέντρωση και τη ζύγιση του σιτοκρίθαρου. Στον μεσαίο όροφο συγκεντρώνεται το αλεύρι, ενώ στον δεύτερο όροφο λειτουργεί το πανάρχαιο αλεστικό μηχάνημα. Ο ανεμοτροχός του ανεμόμυλου έχει 12 ξύλινες αντένες με ισάριθμα τριγωνικά πανιά.

+++Το Σπίτι της Λένας είναι ένα μυκονιάτικο σπίτι του 19^ου αιώνα και αποτελεί ένα από τα παραρτήματα του Λαογραφικού Μουσείου της Μυκόνου. Πήρε το όνομά του από την τελευταία ιδιοκτήτριά του, τη Λένα Σκριβάνου, και είναι μια μονώροφη οικοδομή του 19^ου αιώνα μαζί με την παλιά επίπλωσή της, η οποία βρίσκεται στα Τρία Πηγάδια, στη Χώρα του νησιού. Λειτουργεί αυτόνομα, είναι ανοιχτό στο κοινό και μπορεί κανείς να πάρει μια γεύση από ένα τυπικό μεσοαστικό σπίτι της Μυκόνου του 19^ου αιώνα.

+++Η διάταξη του σπιτιού είναι χαρακτηριστική της εποχής του. Έχει μια μεγάλη σάλα μπροστά με κάμαρα στη μέση για τη στήριξη της οροφής και δύο μικρότερα δωμάτια στο βάθος. Ακόμα, υπάρχουν ένας βοηθητικός χώρος και δύο μικρές αυλές, στην μία από τις οποίες βρίσκεται ένα ομοίωμα περιστεριώνα.

+++Η επίπλωση του σπιτιού είναι γενικότερα του 19^ου αιώνα ή και παλαιότερη, παρόλο που έχει εμπλουτιστεί τόσο από τους δωρητές του όσο και από το Λαογραφικό Μουσείο με πιο σύγχρονα κομμάτια. Εκεί μπορεί να δει κανείς μια ενδιαφέρουσα συλλογή από ευρωπαϊκά και εγχώρια έπιπλα του 19ου αιώνα στην οργανική τους θέση καθώς και χρηστικά και διακοσμητικά (κεντήματα, καθρέπτες, γκραβούρες κ.τλ.) κομμάτια της οικοσκευής.