Γεύσεις Μυκόνου

Λίγα λόγια για τα Τοπικά Προϊόντα Μυκόνου ...

Τα τοπικά προϊόντα στο νησί της Μυκόνου έχουν πολύ ενδιαφέρον και ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους, την αναγνωρισιμότητα, την εκτίμηση και αποδοχή στον ελλαδικό χώρο.
Αλλαντικά, τυροκομικά και αγροτικά είναι κυρίως τα προϊόντα που παραδοσιακά παράγει το νησί, ενώ τα τελευταία χρόνια αναδεικνύονται κάποια προϊόντα του δευτερογενούς τομέα καινοφανή τα οποία απευθύνονται στον καταναλωτή εντός και εκτός του νησιού, όπως και στους επισκέπτες του.

Αλλαντικά

Παρασκευάζονται παραδοσιακά κατά τη διάρκεια των χοιροσφαγιών που διοργανώνονται στη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα. Πλέον λόγω ζήτησης και δεδομένου ότι τεχνολογικά έχουμε τη δυνατότητα να παράξουμε προϊόντα χωρίς την υποχρεωτική συνδρομή του βοριά και των χαμηλών θερμοκρασιών, αλλαντικά παράγονται όλο τον χρόνο. Κάποια τα βρίσκει κανείς στα κρεοπωλεία, σε καταστήματα τροφίμων σε εστιατόρια, καφενεία κ.ά., ενώ κάποια άλλα άγνωστα εν πολλοίς και πιο σπάνια μόνο τον χειμώνα σε οικιακές παραγωγές.

Η λούζα είναι ο εκλεκτός μεζές, το ντελικατέσεν προϊόν της Μυκόνου. Είναι το άλιπο μάτι της χοιρινής μπριζόλας, ο ειλεοραχιαίος μυς του χοίρου. Κατ’ αρχήν παστώνεται, στη συνέχεια αρωματίζεται με θρύμπη, ρίγανη, μπαχάρι, πιπέρι. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με το πέρασμα του αλλαντικού σε έντερο και το κρέμασμα σε δροσερό καλά αεριζόμενο χώρο για 20 ημέρες τουλάχιστον. Παραδοσιακά η λούζα είναι μονοκόμματη, περίπου 1 μέτρο, αλλά στα καταστήματα θα την βρούμε τεμαχισμένη σε μικρότερα κομμάτια ή σε φέτες (βάκουμ). Καταναλώνεται όπως τα περισσότερα αλλαντικά αέρος κλπ, όπως το χοιρομέρι κ.ά.

Το μπούμπουλο είναι μια μικρή λούζα. Φτιάχνεται αποκλειστικά από το ψαρονέφρι του χοίρου. Απαιτεί την ίδια διαδικασία και τα ίδια υλικά/μυρωδικά.
Καταναλώνεται ως είναι χωρίς μαγείρεμα. Εκλεκτός αν και πιο οικονομικός μεζές.

Τα λουκάνικα της Μυκόνου σε σχέση με άλλα παρόμοια, έχουν τις ιδιαιτερότητες ότι το ψαχνό τους και το λίπος είναι χοντροκομμένα, είναι αέρος και η βάση των υλικών και των μυρωδικών τους είναι από το περιβάλλον του νησιού: αλάτι, θρύμπη, ρίγανη και βέβαια πιπέρι. Τα βρίσκουμε πιο εύκολα στην αγορά και στα εστιατόρια του νησιού, είναι μοναδικά, εκλεκτά και μυρωδάτα. Αξίζει να τα δοκιμάσει κανείς στο νησί.

Οι παΐδες είναι ένας ακόμα πιο ιδιαίτερος μεζές. Πρόκειται για τα δυο παΐδια του χοιρινού τα οποία ολόκληρα, αφού τους αφαιρεθεί το παραπανίσιο λίπος που επίσης παστώνεται και αρωματίζεται με το ίδιο μείγμα αρωματικών και μπαχαρικών όπως η λούζα. Στο τέλος κρεμιέται στον αέρα για 20 και πλέον ημέρες. Μαγειρεύεται και καταναλώνεται τεμαχισμένη σε μικρά κομμάτια νοστιμίζοντας διάφορα φαγητά ή σαν μεζές σκέτη ή με αβγά τηγανητά.

Τα σύσερα ή σύγλινα είναι κομμάτια από τα τελευταία τα πιο λεπτά παΐδια του χοιρινού. Τεμαχίζονται σε μικρά κομμάτια μεγέθους μπουκιάς, ξεπλένονται καλά σε γερή άρμη και μπαίνουν σε κατσαρόλα με ένα ή δυο ολόκληρα κρεμμύδια, μπαχάρι κι ένα φύλλο δάφνης. Τσιγαρίζονται πολύ καλά στο ίδιο τους το λίπος. Στο τέλος μπαίνουν σε γιάλινα βάζα όπου και συντηρούνται καλυμμένα με το λίπος τους, τη γλίνα, την οποία πριν περάσουμε στα βάζα την σουρώνουμε. Καταναλώνεται όπως και η παΐδα και δεν χρειάζεται υποχρεωτικά κάποιο επιπρόσθετο μαγείρεμα.

Τυροκομικά

Η κοπανιστή, η περίφημη για την ωριμότητα και την σπιρτάδα της Κοπανιστή της Μυκόνου. Ανήκει στα μπλε τυριά και είναι προϊόν Π.Ο.Π. Κυκλάδων. Προϊόν ζύμωσης της αλατισμένης τυροβολιάς με ωρίμανση 45 τουλάχιστον ημερών. Έχει φανατικούς φίλους, αλλά και κάποιους που δεν την αντέχουν. Μη την δοκιμάσετε σκέτη. Θέλει τον τρόπο της. Στο νησί θα την βρείτε πάνω σε μια μόστρα τοπικό παξιμάδι. Ενίοτε καταναλώνεται ανακατεμένη με γλίνα ή βούτυρο κ.ά. για να μαλακώσει η σπιρτάδα της. Αγαπάει τα φρούτα όπως το καρπούζι, το σύκο, το αχλάδι, το ροδάκινο, τα αποστάγματα και τα γλυκά κρασιά.

Πάρτε μαζί σας λίγη από την τραχιά όσο και σπιρτόζα γεύση της Μυκόνου. Απολαύστε ένα ούζο και μια «Μόστρα με κοπανιστή» σε ένα ταβερνάκι ή καφενείο: παξιμάδι λίγο βρεγμένο, κοπανιστή, ντομάτα, ελαιόλαδο και πιθανόν λίγη ρίγανη.

Η νιαρή είναι η νεαρή, η φρέσκια κοπανιστή πριν αρχίσει να παίρνει τη χαρακτηριστική της αψάδα.

Η τυροβολιά είναι το κατεξοχήν τυρί της Μυκόνου που θα συναντήσουμε στο νησί σε γλυκιές και αρμυρές πίτες, σε σαλάτες και άλλες παρασκευές. Πρόκειται στην ουσία για μια από τις ξινομυζήθρες των κυκλάδων, απλό τυρί πρώτης τυροκόμησης, λευκό, ανάλατο, χωρίς σχήμα

Το ξινότυρο είναι τυροβολιά αλατισμένη, καλά στραγγισμένη που παίρνει το σχήμα του (κόλουρος κώνος) από το τυροβόλι στο οποίο μπαίνει την πρώτη ημέρα για να στραγγίσει ο περίσσιος τυρόγαλος. Ωριμάζει για λίγες μέρες σε δροσερό σκιερό σημείο. Τις πρώτες ημέρες καταναλώνεται σαν επιτραπέζιο και όταν «τραβήξει» αρκετά είναι εξαιρετικό με ζυμαρικά είτε με κιμά είτε με κόκκινη σάλτσα.

Το βραστό είναι ένα κεφαλάκι σκληρό τυρί, ένα είδος κεφαλογραβιέρας. Γίνονταν από παλιά στη Μύκονο και επανήλθε τα τελευταία χρόνια

Στην αγορά του νησιού θα βρείτε ακόμα ανθότυρο, γραβιέρα, γιαούρτι κ.ά. Είναι προϊόντα εκλεκτά και ανήκουν σε είδη τυριών και γαλακτοκομικών προϊόντων που εισήλθαν τα τελευταία χρόνια στα προϊόντα που παράγονται στο νησί της Μυκόνου.

Αγροτικά Προϊόντα

Από αγροτικά προϊόντα σημειώνουμε το ατζούρι, το ξυλάγγουρο, την ντόπια γλυκοπατάτα, τα σπάνια καφεμάτικα φασόλια, μικρόκαρπα, εύγευστα και βραστερά, γνωστά και σαν φασουλάκια μυκονιάτικα. Δοκιμάστε ντόπια σύκα και φραγκόσυκα, αμπουρνέλες κι αν βρεθείτε τέλος του φθινόπωρου με αρχές της Άνοιξης δοκιμάστε όλη την ποικιλία των άγριων χόρτων που φύονται και συλλέγονται σε όλο σχεδόν το νησί.
Σημαντική νέα είσοδος στην αγορά με πολύ καλή παρουσία και προϊόντα που μπήκαν και στα σούπερ μάρκετ και στην εστίαση, είναι τα τοπικά παραγόμενα μανιτάρια πλευρώτους και αξίζει κανείς να έχει υπ’ όψιν:

από το Μικροζυθοποιείο Μυκόνου με εκλεκτές ετικέτες κάποια και με την προσθήκη ντόπιου φραγκόσυκου

από το Μικροοινοποιείο Ξυδάκη

που έχουν έδρα την Άνω Μερά

Γλυκά

Τα γλυκά στη Μύκονο τα οποία πραγματικά αξίζει κανείς να αναζητήσει, είτε για προσωπική απόλαυση είτε για δώρο από το νησί είναι:

Είναι ιδιαίτερα και θα τα αγαπήσετε όπως όλα τα …λίγα πλην εκλεκτά προϊόντα του νησιού.

Το ταξίδι της γεύσης δεν τελειώνει εδώ ...

Ανάμεσα στις γεύσεις που συμπληρωματικά ο επισκέπτης μπορεί να αναζητήσει ή να έχει την τύχη να γευτεί στο νησί στον κύκλο του χρόνου, ενδεικτικά αναφέρουμε:

τα μοναδικής γεύσης μικρά σαλιγκάρια που βγαίνουν μόνο με τα πρωτοβρόχια (χουχουλιοί),

τους χοιροσφαϊσιους κεφτέδες (με χοιρινό χοντροκομμένο κιμά), αυτοφυή χόρτα (π.χ. προβάσια, αλεντρίδες, γαλασίδες, καρύδες) είτε βραστά σαλάτα είτε με αρνί/κατσίκι φρικασέ

τα λάχανα (λαχανίδες) με χοιροκεφαλή

τον αζώναρα (χοιρινό κότσι παστό) με προβάσια,

μελιτζάνες με σκορδάτη σάλτσα φρέσκιας ντομάτας

Για όλα τα παραπάνω πέρα από τα σπίτια, τις εκδηλώσεις όπως, πανηγύρια, χοιροσφάγια κ.ά. η Λέσχη Γαστρονομίας Μυκόνου που δραστηριοποιείται από το 2012 συμβάλει με τον δικό της ζωογόνο τρόπο ώστε να γίνονται γνωστές οι γεύσεις και οι διατροφικές μας συνήθειες σε ένα ευρύτερο κοινό εντός και εκτός Μυκόνου.